Sociaal domein - Met inzicht vaster aan het stuur

Het sociaal domein is continu in beweging. Tegelijkertijd levert de decentralisatie nog niet op wat ervan verwacht was. Dit signaal vanuit de gemeenten en de verschillende betrokken instanties herkent ook het Sociaal en Cultureel Planbureau. Wat kan je dan in ieder geval doen als gemeente? Vaster aan het stuur gaan staan. Door meer inzicht te creëren in je uitgaven, inkomsten en processen in het sociaal domein. Hoe je dat doet, lees je in dit blog.

Adviezen voor en vanuit de Rijksoverheid

Het Sociaal en Cultureel Planbureau geeft alvast een aantal overkoepelende adviezen voor en vanuit de Rijksoverheid. In hoofdlijnen komt het neer op het volgende:

• Integrale communicatie. Het is belangrijk dat de ministeries richting gemeenten meer integraal gaan communiceren. En dat de drie gedecentraliseerde wetten in het sociaal domein met een meer integrale blik bekeken worden.
• Duidelijkheid over de regie. Gemeenten kijken al over de schotten van het sociaal domein heen en leggen verbindingen tussen bijvoorbeeld schuldhulpverlening, (passend) onderwijs en medische of langdurige zorg. Het is belangrijk dat in die samenwerking helder is wie de regie heeft.
• Minder complexe regels en informatie. De regels zijn complex voor burgers, werkgevers, zorgaanbieders en gemeenten. Er is nog veel winst te behalen in de verbetering van de informatievoorziening en in het eenvoudiger maken van de procedures.

Met opgestroopte mouwen aan het stuur

Dit zijn geen lichte adviezen waarmee ministeries en gemeenten even snel tussendoor aan de slag kunnen. Wat je als gemeente wél op relatief korte termijn kunt doen, is zelf meer grip krijgen op je sociaal domein. Door als gemeente meer inzicht te creëren in je uitgaven, inkomsten en processen. We hebben hiervoor een aantal tips op een rijtje gezet:

1. Ga in je sociaal domein meer zaakgericht werken.
   Verschillende gemeenten werken al een tijdje met meer zaakgericht werken. Hierbij zetten ze de aanleiding en het resultaat van de aanvraag van een burger centraal. Op basis hiervan starten ze de processen en verzamelen ze de informatie in een zaakdossier. Bijvoorbeeld voor de aanvraag van een WMO-voorziening, voor ondersteuning in het kader van de Participatiewet of voor de start van een zorgverleningstraject. Waarbij iedere direct betrokkene, binnen de kaders van de AVG, over dezelfde actuele informatie beschikt. Zo leiden de processen gemakkelijker tot het gewenste resultaat: een snel en goed opgepakte en uitgevoerde aanvraag.
   
   
2. Investeer in de verbetering van je rapportages van je sociaal domein.
   Als gemeente kun je meer inzicht geven en krijgen in je processen, uitgaven en inkomsten door je rapportages te optimaliseren. Denk hierbij vooral aan de verbetering van je informatiemanagement: welke informatie is wanneer nodig en hoe kan je deze informatie op een goede manier verzamelen en helder weergeven? Hierbij gaat het ook om datagedreven werken. Waarbij je concrete analyses maakt op basis van de enorme hoeveelheid gegevens die je als gemeente al verzamelt.
   
   
3. Integreer meer applicaties in je sociaal domein.
   Het integreren van applicaties in je gemeente levert je in meerdere domeinen veel voordelen Dit geldt ook voor het sociaal domein. Je voert de gegevens voor bijvoorbeeld een WMO-voorziening één keer in. Met een druk op de knop staan de gegevens ook in de eraan gekoppelde gemeentelijke systemen. Bijvoorbeeld voor de facturatie of voor de communicatie naar de betrokken instantie en de aanvrager. Dit scheelt handmatige handelingen en het verkleint de kans op menselijke fouten. Voor het integreren van applicaties in het sociaal domein zijn er inmiddels verschillende informatiestandaarden.
   
   
4. Investeer in de verbetering van de kwaliteit van je data in je sociaal domein.
   De kwaliteit van de gegevens waarop je analyses en beslissingen neemt, wordt steeds belangrijker. Dit geldt ook en vooral voor het sociaal domein. Het gaat om kwetsbare mensen en om veel verschillende financiële stromen. Betrouwbare gegevens zijn dan een “must”. Om de juiste beslissingen te nemen en inhoudelijk sterke en relevante rapportages te kunnen genereren. Maar ook om het beleid te kunnen bijstellen en keuzes te maken.

Met datagedreven werken meer inzicht in je sociaal domein

Op de landelijke beslissingen die relevant zijn voor het sociaal domein heb je als individuele gemeente niet direct veel invloed. Op het reilen en zeilen van het sociaal domein in je eigen gemeente heb je dat echter wel. Daarom is het zo belangrijk dat je hierin vaster aan het stuur komt te staan. Zodat je de aanvragen van burgers goed kunt oppakken en uitvoeren en continu zicht houdt op wat er loopt.

De grote hoeveelheden gegevens in je gemeente spelen daarin een belangrijke rol. Je baseert er voor een groot deel je beslissingen op. Ze bieden je input voor heldere analyses van je uitgaven en inkomsten en de optimalisatie van je processen. Met meer datagedreven werken ondersteun je zo in je integrale aanpak van je gemeentelijke taken en krijg je meer grip op -onder andere - je sociaal domein.

Wil je meer weten over welke stappen je kunt zetten om als gemeente meer datagedreven te gaan werken? Download dan onderstaand eBook “In 3 stappen naar een datagedreven gemeente”.