De aanstaande Omgevingswet betekent meer transparantie en flexibiliteit voor burgers en bouwers. Samen met de nationale omgevingsvisie zorgt deze wet ervoor dat de lokale wet- en regelgeving voor de ruimtelijke ontwikkeling samengevoegd en vereenvoudigd wordt. Handig, want zo kun je als gemeente integraal gaan werken. Tegelijkertijd heeft de omgevingswet flinke gevolgen. Hoe registreer je alle gegevens conform de nieuwe regels? Welke aanpassingen moet je doen in je huidige registraties voor een kloppend omgevingsbeleid? En hoe krijg je inzicht in de impact en de consequenties van dat beleid? In dit blog help ik je op weg door een belangrijk ingrediënt van de Omgevingswet te bespreken: de kernregistratie van je beleid.
Registreren van kerngegevens
Als gemeente houd je verschillende soorten gegevens bij. Denk aan het aantal honden in je gemeente, maar ook de geplande en uitgevoerde werkzaamheden aan wegen en parken. Door deze data te verzamelen, creëer je overzicht en voorzie je in een informatiebehoefte van verschillende partijen. Denk aan de gemeenteraad, aan medewerkers van specifieke gemeentelijke afdelingen en aan ketenpartners zoals het Kadaster, die deze informatie allemaal nodig hebben voor beslissingen over aanpassingen in de ruimtelijke ontwikkeling.
Deze basisgegevens worden deels ontsloten en aan elkaar gekoppeld via het in ontwikkeling zijnde Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO). Dit DSO zorgt ervoor dat de verschillende belanghebbende partijen snel kunnen zien wat toegestaan is in de fysieke leefomgeving.
Impact van Omgevingswet-beslissingen
Dit DSO is geen nieuw, groot ICT-systeem, maar een samenhangend stelsel van verschillende digitale voorzieningen en bronnen met relevante kerngegevens. Denk bijvoorbeeld aan de gegevens uit je Basisregistratie Personen van je gemeente, aan je Basisregistratie Adressen en Gebouwen en aan andere gegevens over klanten, producten en organisaties. Voor zowel de Omgevingswet als de informatie-uitwisseling met de verschillende ketenpartners vormt een gezamenlijke set aan kerngegevens de sleutel voor de uitvoering van de ketentransacties.
Wanneer de Omgevingswet in werking treedt en je een beter overzicht wilt creëren van de impact van bepaalde beslissingen voor een straat, buurt of voor je gehele gemeente, heb je zo veel mogelijk basisregistratiegegevens uit verschillende bronnen nodig. En natuurlijk de gegevens over je omgevingsbeleid.
Omgevingsbeleid
Een gevolg van de Omgevingswet voor je omgevingsbeleid is namelijk dat je als gemeente integraal moet gaan werken. Je kunt niet meer separaat naar aspecten als geluid, lucht, bodem en energie kijken; je moet afwegingen maken die milieu- en duurzaamheidsaspecten overstijgen. Deze afwegingen spelen een rol in je beleidsvorming en -evaluatie en daarmee in de vergunningverlening.
Om je beleidsmedewerkers hierin te ondersteunen, is betrouwbare en volledige informatie nodig, vooral over de mogelijke consequenties van maatregelen en vergunningen. En over de vraag of beoogde effecten ook daadwerkelijk bereikt worden. Zo kunnen je beleidsmedewerkers de werkelijke effecten van beleidsmaatregelen en verleende vergunningen goed analyseren. Op basis daarvan kun je vervolgens het beleid verbeteren.
Data verzamelen
Voor bovenstaande is data nodig, veel data. Je hebt actuele gegevens nodig die van goede kwaliteit zijn, uit meerdere bronnen komen en bovendien uitwisselbaar zijn. Het gaat dan niet alleen om omgevingsgegevens zoals de stand van zaken rond milieu en duurzaamheid, maar ook om een goede eenduidige vastlegging van normen, regels en effecten van de maatregelen en de verleende vergunningen. Dit vergt een flinke inspanning van je gemeente. Start daarom zo snel mogelijk met het verzamelen, definiëren en beheren van deze gegevens.
Van vaag naar concreet
Omdat deze gegevens over beleidsdoelen, normen en maatregelen meestal nog te vaag zijn om goed te gebruiken, moet je hier aanpassingen in doen. Hier komt die kernregistratie voor beleid in beeld. Hierin kunnen je beleidsmedewerkers normen en maatregelen invoeren en direct een visueel beeld krijgen van de effecten van hun concept beleid en maatregelen. Dit kan bijvoorbeeld via een interactieve kaart.
Heel concreet gaat het dan om de beleidsformulering met de vereiste beleidseffecten (ambitie en doelen), het gebied en het budget die input geven voor de beleidsuitvoering. De maatregel, het budget, het gebied en het beoogde effect neem je vervolgens ook op in de kernregistratie voor je projecten. De evaluatie van een project geeft je vervolgens input voor de evaluatie van je beleid. Zo kun je - afhankelijk van het gerealiseerd beleidseffect voor het gebied, de kosten en de ROI - je beleid bijstellen.
Data lake helpt bij complexe vergunningsaanvragen
Voor het verzamelen en opslaan van alle relevante gegevens is het handig een Data lake in te richten. Dit bevat alle gegevens van de metingen, de normen en de effecten. Zo genereer je per thema, per periode en per gebied verschillende matrixen. Je beleidsmedewerkers zien vervolgens wat de effecten zijn van de verschillende beslissingen bij de uitvoering van complexe vergunningsaanvragen.
Hiermee zorg je ervoor dat de aanvragen voor aanpassingen in de fysieke omgeving binnen je gemeente integraal, concreter, zorgvuldiger en sneller te beoordelen en te evalueren zijn. Zo zet je een mooie stap zet in de implementatie van de Omgevingswet én word je transparanter in je beslissingen.
Data-gedreven gemeente
De roep om inzicht klinkt steeds luider bij gemeenten. En dan niet alleen in geldstromen, maar ook in de performance van uitvoeringsprocessen. Hier kan Business Intelligence bij helpen. Bijvoorbeeld bij de inrichting van je gemeente voor de Omgevingswet. Wil je hier meer over weten? Download dan hieronder het e-book “De data-gedreven gemeente”.
