De implementatie van de Omgevingswet nadert met rasse schreden. Omgevingsbeleid, omgevingsgericht werken en participatietafels liggen op het bordje van veel gemeenten. Ter ondersteuning en verbetering van de leefomgeving wordt met verschillende ICT-systemen, nieuwe tools en technieken ggewerkt door zowel externe als interne medewerkers. Hierbij hebben datagedreven en zaakgericht werken en een common ground benadering zijn intrede gedaan. Burgers worden meer en meer betrokken bij hun leefomgeving. Daarnaast komt uit de klimaat- en energietransitie-doelen veel werk los. Dit alles in ogenschouw nemend mag je jezelf als gemeente zeker dynamisch noemen. Hoe je jouw beleid op verschillende leefomgeving-thema’s dan meetbaar maakt, lees je in dit blog.
Gegevens spelen een grote rol in het meetbaar maken van beleid in een dynamische gemeente. Steeds meer actuele en gedetailleerde gegevens komen beschikbaar, bijvoorbeeld: gegevens over de luchtkwaliteit, de geluidsbelasting, de werking van openbare verlichting en de staat van de riolering en hoe de wegen in de gemeente gebruikt worden. Die gegevens komen van verschillende sensoren en meetsystemen en zijn continu aan verandering onderhevig: woningen worden gerenoveerd, voetgangersgebieden worden aangelegd, bomen worden gekapt en straatmeubilair wordt vervangen. Hoe kun je die gegevens dan slim koppelen aan je beleid op de verschillende leefomgeving-thema’s?
Stap 1. Creëer een duidelijk beeld van wat je met de gegevens over de leefomgeving wilt doen
Vragen die hierin belangrijk zijn, zijn: Wat zijn de beleidsdoelen in de leefomgeving van je gemeente, de aangrenzende gemeenten en de provincie? Wat is er in relatie tot de grootte van je gemeente haalbaar en behapbaar om met gegevens je beleid meetbaar te maken? Heb je de capaciteit (kennis, kunde en systemen) in huis om het niveau van meetbaarheid te bereiken dat je voor ogen hebt? Is jouw gemeente al goed ingeregeld op het gebied van het beheer van alle relevante gegevens over de leefomgeving, zodat je altijd over de actuele, betrouwbare en complete gegevens beschikt?
Daarnaast is het belangrijk goed scherp te krijgen welke thema’s prioriteit hebben in je gemeente op het gebied van de leefomgeving. Zijn er specifieke belangen waarmee je rekening moet houden? Maak van dit alles een duidelijk overzicht. Dit geeft je de basis voor de volgende stap.
Stap 2. Werk een duidelijk plan uit waarin je welke ICT waar inzet en waarom
Een belangrijke volgende stap is het helder krijgen van hoe je verschillende ICT tools en technieken laat bijdragen aan het bereiken van je data-doelen om je beleid meetbaar te maken. Hierin spelen informatiemodellen en -standaarden een rol. Maar ook het integreren van applicaties is heel interessant. Het koppelen en integreren van gegevens uit verschillende systemen zorgt ervoor dat je een meer integraal en daardoor beter beeld krijgt van bijvoorbeeld de veiligheid en leefbaarheid van je gemeente. Door de sensorgegevens van de openbare verlichting bijvoorbeeld te integreren met het beheersysteem van de gemeente. Of door de sensorgegevens van het gebruik van doorgaande wegen te integreren met de fijnstofmetingen die gedaan worden.
Maak een keuze welke informatie je in een monitoringsdashboard wilt terugzien en welke applicaties en werkprocessen daarin essentieel zijn. Op die manier koppel je ze – in lijn met de common ground aanpak – los van de gegevens en zo kun je flexibel blijven inspelen op nieuwe technieken.
Stap 3. Bereid je voor op nieuwe technieken
Zowel de ICT als de leefomgeving staan niet stil. Beeldherkenning, algoritmen, machine learning; ze zorgen ervoor dat datagedreven werken in een dynamische gemeente alleen maar interessanter gaat worden. Een kanttekening is hierbij wel te maken: houd goed in de gaten dat je als lokale overheid grip houdt op je eigen gegevens, op welke open source gegevens je gebruikt (heel relevant voor de datakwaliteit) en op de analyses die gedaan worden op basis van de gegevens die je erin stopt. Zorg ervoor dat je altijd een “human in the loop” houdt.
Op die manier kun je heel veel halen uit de voorspellende capaciteiten van Artificial Intelligence en je kunt verschillende scenario’s laten doorrekenen. Bijvoorbeeld welke delen van je gemeente een groot risico lopen op wateroverlast en op hittestress. Of wat de impact zal zijn van een eventueel nieuw aan te leggen weg op de luchtkwaliteit en openbaar groen in de verschillende wijken. Dit zijn voorbeelden van analyses die alleen maar relevanter gaan worden.
Datagedreven werken: belangrijke sleutel in een dynamische gemeente
Actuele, complete en betrouwbare gegevens zijn cruciaal voor de verschillende analyses in je gemeentelijke organisatie; om specifieke problemen in een gemeente aan te pakken, inventarisaties uit te voeren voor een bestemmingsplan én om de implementatie van je beleid voor de leefomgeving goed te monitoren. Door te werken met actuele gegevens over de infrastructuur, groenvoorziening en luchtkwaliteit in je gemeente, kun je direct inspringen op de ontwikkelingen. Ook maak je je beleid voor je leefomgeving meetbaar én goed bij te sturen bij nieuwe ontwikkelingen.
Wil je meer weten over welke stappen je kunt zetten om als gemeente meer datagedreven te werken? Download dan onderstaand eBook “In 3 stappen naar een datagedreven gemeente”.
