Met een stappenplan voor de aanpak en met inzicht in welke data je nodig hebt, leg je een goede basis voor een succesvolle energietransitie in je gemeente. Maar hoe ga je dan verder? Welke mogelijkheden voor de energietransitie biedt bijvoorbeeld de nieuwe Omgevingswet? En een belangrijke voorwaarde voor een succesvolle energietransitie is een goede samenwerking tussen alle partners, van burgers tot provincies, netbeheerders en de landelijke overheid. Welke informatie is er allemaal bij de partners aanwezig en wat kun je er als gemeente mee in het kader van de energietransitie? In dit blog geef ik je een aantal richtingaanwijzers en aandachtspunten.
Nu je als gemeente waarschijnlijk druk bezig bent met de voorbereidingen op de energietransitie, zal je merken dat er, naast de financiering en de technische invulling, twee andere belangrijke ontwikkelingen op jullie energietransitie invloed hebben: de Omgevingswet die eraan komt en de energietransitieplannen van buurtgemeenten, provincies en andere regionale samenwerkingsverbanden. Gelukkig hoeven deze ontwikkelingen elkaar niet uit te sluiten. Maar goed samenwerken en informatiedelen worden wel steeds belangrijker om een succesvolle energietransitie in je gemeente te realiseren. Daarom een aantal tips om hier goed gebruik van te maken.
Tip 1: Maak gebruik van de mogelijkheden in de Omgevingswet
In 2021 treedt de nieuwe Omgevingswet in werking. Met deze wet wil de overheid de regels voor ruimtelijke ontwikkeling vereenvoudigen en samenvoegen. Voor jou als gemeente betekent dit weliswaar een flinke investering in tijd en middelen om deze nieuwe wet goed te kunnen implementeren. Maar met de Omgevingswet wordt ook een nieuwe manier van werken, met nieuwe spelregels en nieuwe hulpmiddelen, mogelijk. En de wet gaat uitvoeringsregels bevatten die handvatten bieden voor de energietransitie. Zo wordt energie een integraal onderdeel van het omgevingsbeleid en krijg je als gemeente meer bevoegdheden. Daarnaast worden inwoners en andere stakeholders betrokken bij het maken van beleid en krijg je als gemeente nieuwe instrumenten om de energietransitie te faciliteren.
Hoe dan ook belangrijk is dat je je als gemeente goed voorbereidt op de nieuwe Omgevingswet, alvast in de geest van de wet gaat werken door gebruik te maken van nieuwe instrumenten en bevoegdheden en dat je nu al gaat experimenteren met het omgevingsplan uit de Omgevingswet.
Tip 2: Wissel ervaringen uit en werk intensief samen met alle partners
De Omgevingswet en de energietransitie hebben niet alleen invloed op jouw gemeente, maar ook op je buurgemeenten. Hoewel elke gemeente verschilt in de dynamiek en vraagstukken (kleine of grote gemeente, groei- of krimpgemeente, soorten energiebronnen), raken de gevolgen van de beleidskeuzes van elke gemeente op het gebied van de energietransitie elkaar, is de ruimte waarop de energietransitie moet plaatsvinden vaak letterlijk en figuurlijk schaars en is het ook zonde van de tijd als elke gemeente voor zich het wiel opnieuw uitvindt. Daarom is samenwerking met andere gemeenten, met burgers, energieleveranciers, de provincie en andere regionale samenwerkingsverbanden zo belangrijk. Op die manier kunnen jullie gezamenlijk efficiënter stappen zetten in de energietransitie.
Tip 3: Deel gegevens met elkaar
Om goed te kunnen samenwerken, is het belangrijk dat je als partners in de energietransitie elkaar regelmatig treft. Maar ook dat de gegevens die je hebt over jouw gemeente, goed kunt delen met de andere betrokkenen bij de energietransitie. En dan met name op het gebied van energie(stromen) en ruimtelijke informatie.
Je eigen gemeente, het Kadaster, de netbeheerders, de energieleveranciers, de buurtgemeenten, de provincie en andere organisaties die over geo-informatie beschikken, verzamelen allemaal relevante gegevens. Deze gegevens moeten makkelijk met elkaar te delen zijn. Hiervoor is het belangrijk dat de kwaliteit van de gegevens goed is en dat de gegevens goed beschermd en zoveel mogelijk gestandaardiseerd zijn. Zodat jullie makkelijker met elkaar goed onderbouwde beslissingen kunnen nemen.
Tip 4: Combineer gegevens
Hiervoor is het nodig dat gegevens zoveel mogelijk gestandaardiseerd worden. En dat ze gecombineerd kunnen worden met de gegevens uit andere gegevensverzamelingen. Er zijn ontzettend veel dataverzamelingen op nationaal niveau en verschillende portals met geo-informatie waarvan je gebruik kunt maken. Daarnaast biedt de Nationale Energie Atlas verschillende kaarten met gegevens die kunnen helpen zicht te krijgen in het energiegebruik, het gebruik van het hoogspannings- en warmtenet, basisregistraties en het verduurzamingspotentieel in de verschillende regio’s. Deze gegevens kun je allemaal gebruiken om tot waardevolle inzichten te komen voor de uitvoering van je energietransitieplannen.
Energietransitie voor gemeenten: een snelle ontwikkeling met veel potentie
Als gemeente kun je weliswaar niet onbeperkt investeren in de energietransitie doordat je gebonden bent aan budgettaire plafonds en wet- en regelgeving. Maar door slim gebruik te maken van alle gegevens die dankzij de digitalisering al beschikbaar zijn, kun je snel tot inzichten komen die jouw gemeente en de omringende betrokkenen helpen bij het nemen van de meest geschikte maatregelen voor de energietransitie. De Omgevingswet geeft je daarvoor mogelijkheden en de verschillende dataverzamelingen en portals met grote hoeveelheden gegevens je de middelen. Hiermee beschik je over een set aan tools en bronnen waarmee je de energietransitie in jouw gemeente een flinke boost kunt geven.
Wil je meer weten over hoe je voor de energietransitie door de juiste gegevens te combineren, antwoord kunt krijgen op vragen als in welke maatregelen je als gemeente het beste kunt investeren, wat die maatregelen kosten en wat deze per stuk en gecombineerd opleveren? Gebruik dan de scenario simulatietool voor de energietransitie. Klik hieronder voor meer informatie.
